Ariel David -- Haaretz

Iraklı Kürtler, geçtiğimiz Pazartesi günü büyük çoğunluğunun bağımsızlık yanlısı oy kullandığı bir referandumu geride bıraktı. On yıllar önce İsrail’e göç eden Siyonist Kürtler de olası bir Kürt devleti fikri karşısında büyük heyecan içindeler.

İsrail’de yaşayan yüzbinlerce Kürt Siyonist, kurulacağı öngörülen yeni devletin İsrail ile sıcak ilişkilere sahip olmasını umuyor. Böylece, çocukluk arkadaşlarını ziyaret edebilecek, soylarını daha net araştırabilecek ve geniş çaplı ticari fırsatlar elde edebilecekler.

İsrail’deki Kürt Siyonistleri temsil eden bir çatı kuruluşun başkanı olan Herzel Levi, bağımsızlık referandumunda “evet” oyu veren Kürtleri kastederek: “Tüm gücümüzle onları destekliyoruz. Her ne kadar Yahudi olsak da kendimizi Kürt halkının da bir parçası olarak görüyoruz. Biz Kürt halkının ayrılmaz bir parçasıyız ve bir an önce bağımsız bir Kürdistan istiyoruz” ifadelerini kullandı.  

Levi, referandumdan bir gün önce Kudüs’teki Amerikan konsolosluğunun hemen yanı başındaki Bağımsızlık Parkı’nda, yüzlerce Siyonistin Kürtlerin ulusal bağımsızlık hakkını desteklemek için toplandığını ve ABD’ye Kürtlerin yanında durması çağrısı yaptıklarını söyledi.

1950 yılında, 12 yaşındayken ailesiyle birlikte Filistin’i işgal eden Siyonistler arasına katılan Mordechai Yona, “Kürtler her zaman bizi sevdi ve bizi desteklediler. Güçlü ticari bağlarımız vardı. Hasat zamanı birbirimize yardım ederdik. Tatillerde biz giderdik; onlar gelirdi” şeklinde konuştu.

Kürt Siyonistlerin tarihi ve dili hakkında birden fazla kitap yazmış olan Yona, İsrail’de yaşayan 400 bine yakın Kürt Siyonist olduğunu, bunların büyük çoğunluğunun da Kudüs ve çevresinde yaşadığını ifade ediyor. Diğer bazı uzmanlara göre ise Kürt kökenli Siyonistlerin sayısı Yona’nın tahminlerinin yarısı kadar. Bununla birlikte birçoğu 1951 ve 1952’de İsrail’in Irak’tan getirdiği 130 bin kişilik yerleşimci dalgasının içinde olanlar. Yona’ya göre o tarihten sonra da İran, Türkiye ve Suriye’den on binlerce Siyonist, İsrail’e göçtü.

Irak-Türkiye sınırındaki Zaho’da geçen çocukluk yıllarını hatırlayınca Yona “yaşam kalitemiz çok düşüktü. Evet, belki biraz ekonomik nedenler de etkili olmuş olabilir ama asıl sebep şuydu ki: Biz Siyonist’tik ve Kudüs’e gitme fırsatını kaçırmak istemezdik” şeklinde konuşuyor.

Babası Erbil’li annesi ise Bağdatlı olan Pini Beno ise “İki bölge arasında büyük bir farklılık vardı. Annem İsrail’e geldiğinde düşmanlarından kaçıp kurtulmanın sevincini yaşarken; babam dostlarından ayrılmanın hüznünü yaşamıştı” diyor. Mustafa Barzani’nin korumalığını da yapmış olan Beno’nun Salih adındaki babası, 2003’te ölmüş.

“Bu yüzden Barzani’nin en büyük destekçilerinden biri de biziz. Fakat bizimle birlikte bütün herkes, Kürdistan’ın bağımsızlığına destek olmalıdır” diyor Beno ve Peşmerge’nin IŞİD karşısında sergilediği role vurgu yapıyor.

Irak, Türkiye ve İran’ın referanduma şiddetle karşı çıkıyor olmasına hatta askeri müdahale tehditlerine de değinen Beno, “Bu ülkeler, IŞİD karşısında bedel ödeyen Kürtlerin kazanımlarını kendilerine mal etmek istiyorlar” şeklinde konuşuyor.

Birçok İsrailli, Kürtleri seküler Müslümanlar olarak tanımlıyor ve onların kafa dengi olduklarını söylüyor. Ortadoğu’daki düşmanlara karşı doğal bir müttefik ve bölgedeki İslamcıların önünde önemli bir set olarak görüyorlar.

“Tarihte benzer baskıları görmüş ve düşmanlar tarafından benzer şekilde kuşatılmışız. Kürtler bizim bağımsızlık ve hayatta kalma serüvenimizi kendilerine örnek alıyorlar. Bölgede daha fazla dosta ihtiyacımız var” diyor Yona.

İsrail’in Kürdistan ile on yıllardır süren sessiz ama derin bir askeri, diplomatik ve ekonomik ilişkiler ağı mevcuttu. Referandum sürecinde ise Netanyahu, Kürdistan’ın bağımsızlığına destek veren tek büyük güç olarak önemli bir çıkış yapmış oldu.

İsrail’deki Siyonist Kürtler’in çatı kuruluşunun başkanı olan Levi, İsrail ile Kürdistan arasındaki örtülü ilişkilerin bir an önce resmileşmesini ve bölgeyi bizzat ziyaret edebilmeyi umduğunu dile getiriyor.

“1970’lerde amcam yalnızca köyünü ziyaret etme maksadıyla gizli saklı bir şekilde Türkiye üzerinden Kürdistan’a gitmişti. 400 kilometreyi at sırtında kat etmişti. Biz oradakilerle ilişkimizi hep diri tuttuk. Orada dostlarımız var” diyor İsrail’de doğmuş olmasına rağmen Levi.

Levi, Haaretz’e yaptığı özel açıklamada, İsrail dışişleri bakanlığı ve başbakanlık ofisini İsrail’de bir Kürdistan temsilciliği açılması konusunda harekete geçirdiğini söylüyor. Levi, İsrail ile Kürdistan arasında ticari ilişkilerin bir an önce başlatılması için çabalıyor.

“Kürdistan ile ticaret yapan zaten bazı Siyonistler var; fakat Irak ile diplomatik ilişki olmadığı için bu süreç ancak Avrupa üzerinden işletilebiliyor. İsrail’in Kürdistan ile resmi bir temas kurması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü Kürdistan’ın gelişmesi ve büyümesi için bizim yapabileceğimiz çok şey var” şeklinde konuşuyor Levi.

(Çeviri: Enes Berat GÜRLER)

KUDÜS HABER