Suudi Arabistan'da dün sona eren Körfez İşbirliği Konseyi Yüksek Konseyi El-Ula Zirvesi’nde imzalanan bildirgede, Körfez krizinin sona erdiği teyit edildi.

Körfez İşbirliği Konseyi Zirvesi’nin ardından imzalanan 117 maddelik bildirgede, herhangi bir devletin egemenliğinin ihlal edilmemesi ve güvenliğinin hedef alınmaması gerektiği vurguladı.

Bildirgede, Körfez Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin kurulması ve Körfez ülkeleri arasında Kovid-19 ile birlikte diğer salgın hastalıklarla mücadelede ortak eylemin hızla koordine edilmesinin kararlaştırıldığı kaydedildi.

Bildirgede ayrıca ortaya çıkan zorluklarla yüzleşebilmek için Ortak Savunma Konseyi, Ortak Yüksek Askeri Komite ve Ortak Askeri Komutanlık gözetiminde KİK ülkeleri arasındaki askeri koordinasyonun güçlendirilmesinin kararlaştırıldığı bildirildi.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı, Faysal bin Ferhan, “Bugün zirvede olan şey, Katar ile olan anlaşmazlığın tamamen bitirilmesi ve diplomatik ilişkilere tam bir dönüş oldu. Körfez evindeki farklılıklar ne olursa olsun, liderlerin bilgeliği bunun üstesinden gelebilir” ifadelerini kullanmıştı.

Bildirge metni:

‘Sultan Kabus ve Şeyh Sabah Zirvesi’ başlığı altında yapılan KİK 41’inci oturumunda imzalanan bildirgede, “Bölge ülkelerinin halkları, bu zirvede imzalanan El-Ula Bildirgesi’nin, ortak faaliyetleri doğal seyrine döndüreceğine, bölge halkları arasındaki dostluk ve kardeşlik bağlarını güçlendireceğine inanıyor” denildi.

Mısır’ın El-Ula Bildirgesi’ndeki imzasının, Mısır ile KİK ülkeleri arasındaki kardeşlik ilişkilerinin güçlendirildiğini teyit etttiğinin kaydedildiği bildirgede şu maddelere yer verildi:

“-Ekonomik birlik bileşenlerinin tamamlanması, iki ortak savunma ve güvenlik sistemi kurulması ve ortak bir dış politika geliştirilmesi de dahil olmak üzere Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’in vizyonunun tam ve doğru bir uygulanması…

-Ortak projelerin teşvik edilmesi ve Körfez’deki yatırımları yerelleştirmek de dahil olmak üzere tam ekonomik vatandaşlık verilmesi…

-Hizmetlerin ve prosedürlerin uygulanmasında hız ve verimliliği sağlamak için yapay zeka dahil olmak üzere devlet kurumlarında teknolojik imkanların artırılmasının yanı sıra eğitim müfredatı, sağlık hizmetleri ve elektronik ticaretin geliştirilmesi…

-KİK’in Ortak Askeri Komutanlığı gözetiminde KİK devletleri arasında askeri uyumun artırılması…

-Siyasi tutumları birleştirerek, KİK ile devletler, gruplar, bölgesel ve uluslararası kuruluşlar arasında ortak çıkarlara hizmet edecek şekilde stratejik ortaklıklar geliştirerek KİK’in bölgesel ve uluslararası rolünün güçlendirilmesi kararlaştırıldı.”

Öte yandan, Körfez kriz çözülmüş gibi görünse de Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Bahreyn’in zirveye, devlet başkanları düzeyinde katılım göstermemesi ve bu ülkelerin resmi medya kanallarında ablukanın sona erişiyle ilgili çok kısıtlı bir haber akışına yer verilmesi, bu aktörlerin Katar’a karşı politikalarında ciddi bir değişimin olmadığını ortaya koyduğu ifade ediliyor.

Üç buçuk yıldır devam eden ve tarafı olan her ülkeye mali, siyasi ve finansal zararlar veren Körfez krizinde yumuşamaya gidilmesinin zamanlaması da manidar görülürken, 41. KİK Zirvesi’ne ev sahipliği yapan Suudi Arabistan’ın siyasi yumuşama faaliyetlerindeki bir önemli etkenin de dış politikasında ve ekonomisinde yaşadığı sıkışmışlıklar olduğu kaydediliyor.

Zirve sonunda imzalanan belgenin, 3,5 yıllık abluka dönemini asgari hasarla atlatan Katar’ın, bölge jeopolitiğine ve Körfez’deki güç dengesine tekrar güçlü biçimde ve 2017’den daha bağımsız bir şekilde katıldığını tescil ettiği bildiriliyor.

Bildirgede, Terörle mücadele, Filistin davası, İran, Yemen, Irak, Suriye, Lübnan, Mısır, Ürdün, Libya, Sudan, Fas, Afganistan ve Rohigya Müslümanlarının yaşadığı kriz gibi başlıklar da yer verildi.

Bunun yanı sıra El-Halic el-Cedid’de yer alan habere göre, Mısır’ın eski Doha Büyükelçisi Muhammed Mursi, KİK Zirvesi kapsamında imzalanan El-Ula bildirgesinden en kazançlı çıkan tarafın Katar olduğunu belirtti. Mursi, Katar’ın ardından ikinci derecede Suudi’nin kazançlı çıktığını ifade etti.

Körfez anlaşmasını CNN International’a yorumlayan BAE’nin Dışişleri’nden sorumlu devlet Bakanı Enver Gargaş, Katar’a sunulan 13 şarttan neden vazgeçildiğine ilişkin soruya, söz konusu şartların müzakere için en üst koşullar olarak sunulduğunu belirterek, gelinen aşamadan memnun olduklarını ifade etti.

CNN sunucusunun Katar’ı daha önce terörü finanse etmekle suçladıklarını hatırlatması üzerine Gargaş, “Bu müzakere sürecine liderlik etmede Suudilere güveniyoruz ve bu güvenimizde haklıyız” dedi.